یبوست را اگر بخواهیم خیلی کلی تعریف کنیم عبارت است از حرکات روده ای غیر مکرر مدفوع سفت و خشک . یبوست به دو گروه کلی یبوست با منشاء عضوی ( ارگانیک ) و یبوست عملکردی تقسیم می شود. یبوست با منشاء عضوی تنها در پنج درصد کودکان رخ می دهد و نود و پنج درصد یبوست در کودکان از نوع عملکردی است. در یبوست با منشاء عضوی ، بیماری های ساختاری ، عصبی ، متابولیک یا بیماریهای روده باعث بروز یبوست می شوند ، اما در یبوست عملکردی ، بیماری خاصی علت یبوست نیست ، بلکه اشکال در عملکرد و هماهنگی بین قسمت های مختلف سیستم گوارش که در دفع نقش دارند ، می باشد.
تشخیص یبوست عملکردی
اگر دو مورد یا بیشتر از موارد زیر را حداقل یکبار در هفته و برای حداقل یک ماه در کودک دلبندتان ملاحظه کردید حتما پیگیر تشخیص و درمان مشکل احتمالی باشید:
۱. در هفته دو بار یا کمتر دفع داشته باشد ( سن کودک حداقل ۴ سال باشد)
۲. حداقل یکبار در هفته دچار بی اختیاری مدفوع شده باشد
۳. سابقه نگه داشتن بیش از حد مدفوع بصورت ارادی
۴. سابقه اجابت مزاج دردناک و سفت
۵. وجود توده بزرگ مدفوع در رکتوم ( راست روده)
۶. سابقه مدفوع با قطر زیاد
توجه : یبوست عملکردی ممکن است با برخی بیماریهای دیگر اشتباه گرفته شود ، بنابراین توصیه اکید می شود جهت تشخیص و درمان صحیح ، به متخصصین مربوطه مراجعه کنید.
میزان شیوع یبوست در کودکان
از حدود یک تا ۳۰ درصد در مقالات ذکر شده است. حداکثر بروز یبوست در سنین آموزش دستشویی رفتن اتفاق می افتد. شیوع در هر دو جنس دختر و پسر یکسان است و با وضعیت اقتصادی و اجتماعی ارتباطی ندارد. در پسر بچه های مبتلا به یبوست ، احتمال بروز همزمان بی اختیاری مدفوع بیش از دختر خانم هاست.
اثرات یبوست در کودکان
۱. افزایش هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتیبه دلیل هزینه‌های مراقبت‌های سرپایی و در برخی موارد بستری شدن در بیمارستان و ویزیت‌های اورژانس
۲. کاهش کیفیت زندگی مرتبط با سلامت
- عملکرد ضعیف در مدرسه
- تعاملات اجتماعی دشوار در زمان حیاتی که کودکان پایه‌هاییادگیری و توسعه مهارت‌های اجتماعی را ایجاد می‌کنند
فرایند بروز یبوست عملکرد در کودکان
یبوست عملکردی در کودکان اغلب به دلیل سابقه اجابت مزاج دردناک یا دلایل اجتماعی است. در نتیجه کودک مدفوع را نگه می دارد و منجر به جذب بیشتر آب از طریق مخاط راست روده و سفت شدن مدفوع می شود و دفع آن را به تدریج دشوارتر می کند. این منجر به یک چرخه معیوب احتباس می شود که در آن راست روده به طور فزاینده ای متسع می شود و منجر به بی اختیاری سرریز، از دست دادن حس رکتوم و در نهایت از دست دادن میل طبیعی برای اجابت مزاج می شود.
کودکان در چه دوره های سنی مستعد ابتلا به یبوست عملکردی هستند؟
۱. پس از شروع تغذیه با غذاهای جامد و غلات
۲. زمان آموزش دستشویی رفتن
۳. در زمان شروع مدرسه رفتن
درمان یبوست عملکردی
درمان یبوست عملکردی شامل دو دسته درمانهای دارویی و غیر دارویی است. در درمانهای دارویی از داروهای ملین ، نرم کننده مدفوع و … که توسط پزشک تجویز می شوند ، استفاده می شود. در درمانهای غیر دارویی از درمانهایی همچون روان درمانی ، فیزیوتراپی و … استفاده می شود.
فیزیوتراپی در کودکان مبتلا به یبوست
فیزیوتراپی ، در کنار دیگر درمانهای دارویی و غیر دارویی نقش بسیار مهمی در درمان یبوست کودکان دارد . در فیزیوتراپی از روش های درمانی متعددی برای رفع یبوست در کودکان استفاده می شود که در زیر به برخی از آنها اشاره می شود:
۱. تقویت و آموزش تخصصی عضلات کف لگن متناسب با معاینات تشخیصی
- بیوفیدبک کف لگن
- تمرینات اصلاح وضعیت بدنی ( پاسچر)
۴. درمانهای دستی و ماساژ های تخصصی ناحیه شکم
۵. تمرینات ویژه تنفسی
۶. آموزش نحوه چیدمان وسایل حمام و دستشویی
بدون دیدگاه